Co noc ta sama śpiewka. Koszmary senne potrafią wykończyć. Jak się ich pozbyć?
Nie budzimy się z krzykiem na ustach, nie kręcimy na materacu ani nie marudzimy przez sen. Otwieramy oczy z nieprzyjemnym przeświadczeniem, że stało się coś niedobrego. Przez długi czas nie możemy się uspokoić ani ponownie zasnąć. Koszmary senne, szczególnie te nawracające, to nic dobrego dla naszego zdrowia. Albo dają nam do zrozumienia, że poszliśmy spać zestresowani, albo są wyrazem przebytej w życiu traumy. Nawracające w nocy koszmary mogą przynieść opłakane w skutkach konsekwencje.
- Koszmarów sennych doświadcza blisko 80 proc. ludzi.
- Powstają w wyniku przeżywania zdarzeń, których doświadczyliśmy w ciągu dnia. Mogą być także wynikiem przeżytej traumy.
- Koszmarów sennych możemy pozbyć się m.in. idąc na terapię lub stosując metodę IRT.
Koszmary senne: czego dotyczą?
Koszmarów sennych doświadcza blisko 80 proc. ludzi. A zdarzają się nawet wśród 70 proc. dzieci. Ocenia się, że dorośli śnią koszmary przynajmniej raz w tygodniu.Zwykle pojawiają się w fazie snu głębokiego (REM). Nie wywołują reakcji fizycznych - krzyczenia, rzucania się w łóżku - w przeciwieństwie do lęków nocnych, ale nadal mają bezpośredni wpływ na nasz organizm.
Po wybudzeniu się z koszmaru sennego możemy logicznie myśleć i się zachowywać, jednak nasze ciało zostaje zalane kortyzolem - hormonem stresu, odczuwamy szybkie bicie serca, pocimy się i szybciej oddychamy. Koszmary senne utrudniają ponowne zaśnięcie, a powtarzające się długotrwale, mogą nasilać objawy bezsenności.
Wśród najczęściej występujących koszmarów sennych Tekst linkamożemy wymienić:
- uczucie spadania,
- pościg,
- śmierć bliskiej osoby,
- spotkanie z osobą zmarłą,
- potwory,
- wypadki samochodowe i lotnicze,
- wojna.
Koszmary senne najczęściej występują u ludzi z doświadczeniem traumy.
Przyczyny koszmarów sennych
Czemu śni nam się to, co się śni? Z powodu emocji. Wszystkie zdarzenia, które spotykają nas w ciągu dnia, wywołują w nas emocje, choć czasem może nam się wydawać, że podeszliśmy do nich obojętnie.Dlatego czasem w marzeniach sennych pojawia się kasjerka z Biedronki, która kasowała na jogurt albo spotkany na ulicy pan z pieskiem.
W czasie fazy REM mózg pozostaje pobudzony w obszarach pamięci i emocji. Ze względu na niski poziom noradrenaliny, przekaźnika związanego z gotowością do działania i stresem, wspomnienia zostają odłożone na półeczkę "archiwum" i nic się nie z nimi nie dzieje, dopóki sobie o nich nie przypomnimy.
U osób, które cierpią na nawracające koszmary senne, noradrenalina pozostaje na wysokim poziomie także w czasie snu. To ona nie pozwala wygasić emocji i pobudza mózg do działania.
Pojawienie się koszmarów sennych mogą wywołać:
- przejedzenie,
- spanie na lewym boku lub brzuchu,
- trudne przeżycia w ciągu dnia,
- początki stanów lękowych i depresji,
- traumatyczne doświadczenia,
- niektóre leki,
- stres i obawy życia codziennego.
Konsekwencje zdrowotne bezsenności i koszmarów sennych
Zły sen nie jest obojętny dla naszego zdrowia. A przeżywanie silnych emocji i wzmożona praca mózgu w czasie, gdy powinien się regenerować i odpoczywać, wpływa na jego funkcjonowanie także w ciągu dnia.Konsekwencji częstego pojawiania się koszmarów sennych jest więcej. Należą do nich:
- złe samopoczucie w ciągu dnia,
- rozwój bezsenności,
- trudności w przebudzaniu,
- tycie,
- nasilenie tendencji samobójczych u osób z depresją,
- rozwinięcie zaburzeń psychicznych,
- zaburzenia koncentracji.
Długotrwałe działanie stresu, które bezpośrednio wiąże się z przeżywaniem koszmarów sennych, wpływa negatywnie na układ krwionośny, a wraz z tym może prowadzić do chorób serca.
Koszmary senne: jak się ich pozbyć?
By unikać koszmarów, powinniśmy stosować dobrze znane już metody wyciszenia przed snem, zrezygnować z niebieskiego światła emitowanego przez komórki i telewizor oraz wietrzyć sypialnię.Jednak to może okazać się niewystarczającym rozwiązaniem, tym bardziej że wiele osób cierpiących na zły sen to osoby po przebyciu traumy lub w którymś ze stadium zaburzeń psychicznych.
Nawracające koszmary senne wymagają diagnozy. Zarówno w przypadku wystąpienia stanów depresyjnych, jak i świadomości traumy, warto wybrać się na konsultację do psychoterapeuty.
Krótkotrwałą metodą warta wypróbowania przy występowaniu częstych koszmarów jest IRT (ang. imagery rehearsal therapy). Polega na tym, aby wyobrazić sobie alternatywne zakończenie horroru, który rozgrywa się w naszej głowie. Najlepiej zacząć od lekkich koszmarów, które wywołują w nas umiarkowanie negatywne emocje.
Jeśli koszmary senne nie ustępują, a zaczynają u nas występować objawy bezsenności, skierujmy uwagę na nią. Tutaj znajdziemy sposoby na radzenie sobie z bezsennością.
Inaczej łatwo wpaść w niekończącą się spiralę. Niewsypany mózg, pozostawiony nieustannie w fazie czuwania, wzmaga pojawianie się negatywnych marzeń sennych, a te z kolei powodują przeciążenie organizmu i nawroty bezsenności oraz problemy z wybudzeniem.
Może cię zainteresować: Znów nie odpocząłeś? Oto 7 rodzajów relaksu, których potrzebuje każdy człowiek. Który pomijasz?