4 style przywiązania, ale tylko jeden z nich jest pożądany

Twórcą teorii przywiązania jest brytyjski lekarz i psychoanalityk John Bowlby, który opisuje, w jaki sposób tworzy się więź między małym dzieckiem, a jego opiekunem – mamą lub tatą. Zgodnie z teorią stworzoną w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku, w relacjach międzyludzkich wyróżniamy cztery style przywiązania.

Teoria przywiązania

Teoria przywiązania dotyczy negatywnego wpływu, jaki na rozwój małego dziecka wywiera utrata "obiektów znaczących", czyli głównie matki i ojca. Niepoświęcanie dziecku wystarczającej ilości uwagi i czasu, jakiego potrzebuje podczas rozwoju emocjonalnego, może mieć wpływ na późniejsze życie. To, jaki styl reprezentujemy w dorosłym życiu, uzależnione jest od tego, jak wyglądało nasze dzieciństwo i jakie mieliśmy relacje z rodzicami. Dlatego tak ważne jest, by już od pierwszych miesięcy życia budować jak najlepszą i najbardziej wartościową relację z dzieckiem.

Style przywiązania

Zgodnie z teorią przywiązania, wyróżniamy cztery style w relacjach międzyludzkich:

Bezpieczny

To najlepszy, najbardziej oczekiwany i najzdrowszy dla dziecka wzorzec przywiązania. Relacja między rodzicem a dzieckiem oparta jest na poczuciu bezpieczeństwa, ciepłej i bezwarunkowej miłości. Maluch czuje się akceptowany, doceniany i ma pewność, że jego opiekun nigdy go nie zawiedzie. Rodzic powinien być dostępny dla dziecka zawsze, gdy ono tego potrzebuje. Jego reakcja na płacz, ból czy cierpienie musi być stosunkowo szybka.

Rodzic jak najwięcej czasu powinien poświęcać dziecku, dzięki czemu maluch będzie czuł, że jego najważniejsze potrzeby są zaspokojone. Dzieci, które doświadczyły bezpiecznego stylu przywiązania, są pewne siebie, znają poczucie własnej wartości i posiadają większą stabilność emocjonalną.

Unikający

Unikający styl przywiązania pojawia się u dzieci mających silne poczucie odrzucenia przez rodzica lub opiekuna. Maluchy te niejednokrotnie otrzymywały komunikat, że ze swoimi emocjami muszą sobie poradzić same. Dzieci te wydają się być bardzo samodzielne, zaradne, a niekiedy jakby były pozbawione emocji.

Kiedy rodzic wychodzi, niemalże siedzą nieruchomo, nie płaczą, nie wołają, bo doskonale wiedzą, że i tak nikt teraz do nich nie przyjdzie. Osoby wychowywane w taki sposób są niepewne siebie, nie potrafią nikogo obdarzyć zaufaniem. Z obawy przed odrzuceniem unikają bliskości, nawet wtedy, gdy bardzo jej potrzebują.

Lękowo-ambiwalentny

W tym przypadku dzieci nie ufają swoim opiekunom i towarzyszy im nieustanne uczucie niepewności. Mary Ainsworth, amerykańsko-kanadyjska psycholożka, która także zajmowała się badaniami dotyczącymi przywiązania, dzieci o ambiwalentnym stylu przywiązania podzieliła na takie, które reagują złością i biernością. Maluchy z obu grup są bardzo zaabsorbowane kontrolowaniem przestrzeni wokół bliskiej osoby, a tym samym nie oddalają się, by poznać otoczenie.

Dzieci w jednym momencie czują się bezpieczne, a innym razem nie mają na kogo liczyć. Lękowo-ambiwalentny styl przywiązania pojawia się u maluchów, których potrzeby zaspokajane były sporadycznie. Takie wychowanie przejawia się niepewnością, gniewem i niekontrolowanymi wybuchami płaczu.

Przywiązanie zdezorganizowane

W tym przypadku pojawia się pewnego rodzaju paradoks. Z jednej strony dzieci szukają bliskości rodzica, a z drugiej jej unikają. Zdezorganizowany styl występuje u dzieci wychowywanych w zaniedbanych domach i nieodpowiednim środowisku, gdzie pojawiło się uzależnienie, przemoc emocjonalna, fizyczna lub braki ekonomiczne. Dla malucha rodzic z jednej strony jest bezpieczną przystanią, a z drugiej stwarza zagrożenie, wzbudza lęk i strach.

Wpływ stylu przywiązania na dorosłe życie

• Najbardziej pożądany jest styl bezpieczny, dzięki któremu w życiu dorosłym potrafimy rozpoznawać swoje emocje, wyznaczać granice, dostrzegamy nie tylko swoje potrzeby, ale i innych, a także jesteśmy osobami pewnymi siebie.
• Osoby dorosłe z unikającym stylem przywiązania mają trudności z nawiązaniem bliższych związków, unikają mówienia o uczuciach, emocjach, cenią sobie niezależność i nie chcą korzystać z pomocy innych.
• Dorośli z przywiązaniem lękowo-ambiwalentnym boją się odrzucenia, nie są pewni uczuć, jakimi darzą je inni, a niekiedy angażują się w nieodpowiednie relacje.
• Osoby dorosłe ze zdezorganizowanym stylem przywiązania są niestabilne emocjonalne, nieprzewidywalne, boją się odrzucenia, często odczuwają lęk i niepokój.

Źródło: Mindbodygreen.com