Jajka brązowe są zdrowsze od białych? Sprawdziliśmy, czy kolor skorupki ma znaczenie

Kacper Peresada
Przez wiele lat swojego życia, gdy oglądałem amerykańskie filmy i seriale zastanawiałem się dlaczego w Stanach Zjednoczonych jajka są białe, a w Polsce brązowe. Z jakiegoś powodu fascynował mnie ten temat. Zresztą byłem święcie przekonany, że amerykańskie jajka mają cieńsze skorupki od tych, które kupujemy w Polsce. Postanowiłem zgłębić ten nurtujący mnie od 31 lat temat.
Czy kolor twoich jajek ma znaczenie? Wyjaśniamy różnicę między brązowymi i białymi jajami fot. Caroline Attwood / Unsplash

Czy białe jajka różnią się od brązowych? Czy kolor jajek w ogóle ma jakieś znaczenie? Sprawdziliśmy!

Temat wyboru odpowiedniego jajka w ostatnich latach trafił do mainstreamu. Każdy z nas zna oznaczenia na pudełkach. Wie gdzie kupić jaja wprost od hodowcy i wie które jaja są małe, marne i niesmaczne.

Jak się okazuje, chociaż wybierając odpowiednie jaja, musimy się kierować się zarówno etycznymi zasadami, jak i po prostu walorami smakowymi, kolor jajek nie powinien mieć w tym wyborze żadnego znaczenia.

Od czego zależy kolor jajek?

Kolor jaj zależy od rasy kur, które je zniosły. Jest to jednak cecha całkowicie powierzchowna, która nie ma wpływu na wartość odżywczą jaja. Żółtko w jajku to łożysko, a białko to tak naprawdę płyn owodniowy. I występują one w taki sam sposób u wszystkich gatunków kur, podczas gdy kolor jaj jest atrybutem, którym można manipulować.


Hodowcy kur w Stanach Zjednoczonych najczęściej posiadają białe nioski, ponieważ zostały one wyhodowane w celu wyprodukowania bardzo dużej liczby jaj, posiadając przy okazji bardzo małą masę ciała. Pozwala to trzymać wiele kur na małej przestrzeni, zapewniając hodowcom większą ilość produktu i wyższy zarobek. W ich wypadku problemem jest jednak fakt, że są one bardzo agresywne i trudne w wychowaniu.

Z tego powodu jaja bezklatkowe i organiczne są najczęściej brązowe. Ptaki, które je znoszą, są bardziej posłuszne i łatwiejsze w hodowli w mniejszych gospodarstwach. Wymagają jednak zwykle więcej paszy i mogą wykazywać znaczny spadek produkcji. A te dwie cechy powodują, że są mało opłacalne dla wielkich firm.

Właśnie z tych powodów niektórzy ludzie wybierają jaja pod względem ich koloru. Zakładając, że ciemniejsze jaja są produkowane w bardziej humanitarny sposób. Jednak w dzisiejszych czasach tego typu skrót myślowy nie musi mieć wcale przełożenia w prawdziwym świecie.

Polacy lubią brąz

Brązowy kolor jaj jest bardziej powszechny na wielu obszarach ze względu na tradycję regionalną, zazwyczaj opartą na rasach rodzimych. W Polsce najczęściej możemy spotkać się z Zielononóżką czy z Czubatką Polską, których jaja są brązowe. A np. w Egipcie, z którego pochodzi wiele ras niosek białych jaj (ich smukła budowa dobrze znosi ciepło), najczęściej kupimy jajka w białym kolorze.

Warto wziąć pod uwagę, że w ciągu jednego pokolenia kolor jajka może zmienić się z błękitnego na oliwkowozielony. Wszystko zależy tak naprawdę od hodowcy. Mając tę świadomość, łatwiej zrozumieć, że kolor jajka jest tak naprawdę bardzo trywialną rzeczą.

Co ciekawe skorupki jaj są z natury białe (i… niebieskie w wypadku niektórych kur). Brązowe i zielone jaja posiadają kolorystyczny pigment pokrywający skorupkę.

Czy kolor jajek ma wpływ na ich smak?

Kolor jajek nie jest w żaden sposób wyznacznikiem ich jakości. Podobnie wygląda temat smaku, jak i wartości odżywczych. Zarówno jajka białe, jak brązowe będą smakowały tak samo, pod warunkiem, że zwierzęta będą karmione w podobny sposób.

Mimo tego, iż brązowe jajka są często droższe od białych, nie są zdrowsze.

Czy skorupki brązowych jaj są twardsze od białych?

Kolor jaj nie ma żadnego wpływu na grubość skorupki. Chociaż ciemne jajka posiadają warstwę kolorowego pigmentu, ściany skorupek mają taką samą grubość co jaja w innych kolorach.

Różnica w grubości skorupek oczywiście występuje, ale zależy najczęściej od wieku zwierzęcia. Młodsze kurczaki składają jaja o twardszych skorupkach, podczas gdy te zniesione przez starsze ptaki są cieńsze.

Czemu brązowe jajka są droższe?

Człowiek lubi zakładać, że jeśli coś jest droższe, to jest zarazem dla niego lepsze. W wypadku jajek nie jest to zawsze prawdą. Chociaż brązowe jajka najczęściej kosztują więcej od jaj białych, ma to związek z trudnością opieki nad ptakami, które je składają.

Nioski, które składają brązowe jajka, są najczęściej większe i wymagają większej ilości jedzenia, co przekłada się na koszty dla rolnika. A te automatycznie są przerzucane na klientów.

Czy brązowe jajka są smaczniejsze od białych?

Często tak, ale nie ma to żadnego związku z ich kolorem, a raczej ze sposobem opieki nad nioskami, które je składają. Małe firmy najczęściej posiadają rasy ptaków, które składają ciemniejsze jajka.

Te same gospodarstwa są też z natury bardziej skłonne, aby karmić swoje nioski ekologicznie, zapewniając ich jajkom bogatszy i bardziej jakościowy smak.

Jak wybrać najlepsze jajka?

Gdy wybieramy jajka, powinniśmy zwracać uwagę na oznaczenia, które się na nich znajdują. Kury, które żyją w zamknięciu, ale mogące się samodzielnie poruszać są oznaczone numerem 2 lub 3. W wypadku wolnego wybiegu używa się cyfry 1, a chów ekologiczny to 0.

W gospodarstwach ekologicznych znajdziemy również jajka od kurki zielononóżki, które mają zdecydowanie mniej cholesterolu. Jednak najlepszym sposobem na zakup odpowiednich jaj, jest wybranie się na pobliski bazar i znalezienie sprzedawcy, który na pewno chętnie opowie wam o swoim biznesie.