"Tam są przecież dziwki narysowane!". Autor "Krasnoludków" o książkach, które uzależniają dzieci

Na pewno mieliście w rękach narysowaną przez niego książkę. Jeśli nie legendarne już "Krasnoludki. Fakty, mity i głupoty", to może "Najmniejszego słonia świata" lub nowe wydanie wierszy Juliana Tuwima, ozdobione piórem Szymanowicza.

Z ilustratorem rozmawiam o niełatwych sposobach na załapanie setek pomysłów przebiegających przez umysł, pierwszych obrazkach z dzieciństwa i... dziwkach.

Strasznie jestem zapracowany...

Zużyłem wszystkie do książki.

Tego zagadnienia nie da się tak łatwo rozplątać. Po pierwsze krasnoludki nie istnieją. Po drugie każdy ma własne. Ja swoje zużyłem, ale jeśli zdecyduje się pani na napisanie książki o krasnoludkach, to może zostawić sobie kilka w zapasie. A może u mnie wylęgną się z okruszków ciastek w kieszeni. Jest taka możliwość.

Powinna być nalepka jak na używkach? Z takim uzależnieniem chyba można żyć, jeśli ma się dobrze ułożone krasnoludki...

Nie wiem, na ile odporne są na tresurę, ale jeśli ktoś ma odpowiednio silne nerwy, to może spróbować zachęcić je do sprzątania.

Jest to radosny kawałek chleba. Głównie polega na zwieszaniu głowy nad tabletem, czyli wiąże się to z nieruchawym i siedzącym trybem życia. Nie ma w niej romantyzmu, jak się patrzy z boku to siedzi facet i gapi się w wyświetlacz.

Bardzo lubię etap, gdy wymyślam ilustracje i pracuję ołówkiem. Jestem uzależniony od posiadania prostych szkicowników z czarną okładką i grubym papierem. Ważne, żeby dało łatwo na nich pracować też gumką do ścierania.

Teraz rozmontowuję ilustrację, na której pies i kot chowają klucz pod doniczką z pelargonią. Coś mi tam nie pasuje i już piąty raz koloruję domek, bo mi coś nie dźwięczało w balansie kolorów. Zamieniałem miejscami psa i kota, wszystkie okna pozamieniałem miejscami, a w jednym nawet firankę urwałem.

Gdy się ma kilka lat, rysowanie jest czynnością naturalną, organiczną, wrodzoną. Obserwowałem to, jak mój syn był mały. Rysowanie jest ważnym sposobem na wyrzucenie z siebie przeżyć i emocji, porządkowaniem siebie. I być może u mnie i innych ilustratorów część tej potrzeby zostaje także w życiu dorosłym. Zmienia się to, że nie rysujemy już automatycznie, a bardziej świadomie, ale są rzeczy powtarzalne jak kształt oczu czy zestawienia kolorów, to taki niewerbalny sposób wyrażania siebie.

Może nie z dumą, ale pamiętam do dziś, jak z ogromną radością rysowaliśmy z siostrą srające znaki drogowe. Miały ręce, nogi i robiły dużo kupy. Czasami mnie kusi, żeby włożyć je do jakiejś książki, ale nie znajduję uzasadnienia, które sprawiłoby, że czytelnik nie czułby się napadnięty tym pomysłem. Ostatnio do książki rysowałem biegające znaki drogowe, ale zachowywały się poprawnie.

Tam są przecież dziwki narysowane!

Są takie dwie lale z nadmiernym makijażem i dwóch facetów w samochodzie.

Każdy widzi to, co chce. Ale grupa warstw, którą rysowałem miała, nazwę roboczą "dziwki". Zaznaczam, że w tych Krasnoludkach nie ma nic obscenicznego, więc jeśli ktoś będzie czytał, to niech sobie za dużo nie wyobraża.

Obrazki też mówią. Staram się, żeby książka była bardziej dla dziecka. Oczka do dorosłego sypię jak pieprz na pomidorka.

Jak rysuje się taką książkę jak Krasnoludki, to trzeba wymyślić strasznie dużo zajęć dla pojedynczych postaci. Nie znalazłem jeszcze sposobu na wydobywanie pomysłów metodą górniczą czy odkrywkową, bo one jak te krasnoludki śmigają sobie, kędy chcą, ale noszę ze sobą często mały notatnik, by je zapisywać.

To chyba normalne. Pracowałem kiedyś w branży reklamowej i tam wtrącanie się w relacji klient-grafik jest nagminne. W pracy ilustratora są rzadkie, ale też się zdarzają. Jakiś czas temu przekonałem się o tym, gdy wydawnictwo zgłosiło wątpliwości co do okładki Krasnoludków. Czy aby, ten krasnoludek z otwartą paszczą nie jest za straszny? Uparłem się, że ma właśnie taki być. I książka świetnie się sprzedaje. Ale wydawnictwo na Ukrainie poprosiło o złagodzenie jego uśmiechu.

Każdy może to poczuć, kiedy przeczyta książkę, a potem obejrzy ekranizację filmu. Okazuje się, że główny bohater jest za niski czy za gruby. To samo czuje każdy autor, kiedy jego tekst zderza się z wyobraźnią ilustratora. Ale inaczej się nie da, to tak jakbym ja zmieniał pisarzowi akapity. Często jednak wydawnictwo wybiera ilustratora w porozumieniu z autorem, więc wiedzą mniej więcej , czego się spodziewać.

Smutne obrazki łatwiej się wymyśla. Z mojej przeszłości teatralnej wiem, że człowieka dużo łatwiej zasmucić, niż rozśmieszyć. Smutny obrazek to niemal pewniak - zawsze zasmuci, a dowcipy jednych śmieszą, innych nie.

Pamiętam, że jeździliśmy z teatrem i była scena, przy której widownia śmiała się tak, że nie była w stanie się uspokoić i musieliśmy czekać z kontynuacją przedstawienia. Ta sama scena grana w innym mieście sprawiła, że wśród publiczności panowała betonowa cisza.

Miałem robić książkę o bakteriach, ale nie są tak wdzięczne. Gdybym zrobił o wirusach, pewnie spałbym na forsie. Są trochę nieżywe, ale widzę w nich potencjał fabularny.

Teraz rysuję książkę o marzeniach. Nawet szklanka ma marzenia, jak się okazuję. Jestem ciekaw, jak się przyjmie, bo jak siedzę wewnątrz, to tracę dystans. Gdy pokazuję innym obrazki, to mówią, że fajne. Ale pokazuję te obrazki wyłącznie tym, którzy mnie lubią, więc może te opinie są trochę tendencyjne.