"Tato, a on mnie kopnął i za głośno oddycha". Co zrobić, gdy dzieci na siebie nieustannie skarżą?
"Skarżypyta" - to brzydkie określenie na dziecko, które donosi rodzicom o nieładnych zachowaniach rówieśników i rodzeństwa. Utarło się, że jest to złe zachowanie i należy je wyrugować z codzienności naszych dzieci. Tylko że jest to założenie zupełnie błędne.
- Donoszenie dziecka na zachowanie innych nie jest niczym złym.
- Może świadczyć o silnym poczuciu sprawiedliwości oraz o poświęcaniu dziecku niedostatecznej uwagi.
- Uporządkowany i pełen reguł świat jest dla dzieci bezpieczny.
Wychowanie dzieci wiąże się z tym, że będą przychodzić do ciebie ze swoimi problemami. Jednak nie ma w tym nic złego, że skarżą. To tylko twoje przeświadczenie wyniesione z wykuwania na pamięć wierszyka "Skrażypyta" Jana Brzechwy.
Donoszenie na niepoprawne w ujęciu twojego dziecka, zachowanie innych nie jest niczym złym. Świadczy o zaufaniu do ciebie, silnym poczuciu uregulowania i zrozumienia zasad świata oraz może być sygnałem braku dostatecznej uwagi poświęcanej przez ciebie dziecku.
Zrozum ten proces, a będziesz wiedział, jak reagować.
Dlaczego dzieci skarżą?
Dzieci pragną reguł i porządku. I choć może ci się wydawać, że same ich nie przestrzegają, bo trudno zagonić je do łóżka czy namówić do wyjścia na czas do szkoły, to zostały stworzone do ich przestrzegania.Uporządkowany i dający się zrozumieć świat jest dla nich bezpieczny. Dlatego wykroczenie uczestników zabawy z rozkładu, jest dla nich tąpnięciem w strukturach bezpieczeństwa.
Jeśli dziecko mówi: "Janek dotyka twojego telefonu, a przecież tak nie wolno", przyznaj mu rację, jeśli taka reguła rzeczywiście została ustalona. "Tak, umawialiśmy się, że tak nie można robić". Już samo potwierdzenie, że taka zasada nadal obowiązuje, będzie dla dziecka satysfakcjonujące.
Twoje dziecko może skarżyć, gdy czuje się niesprawiedliwie traktowane. Jedna kostka czekolady więcej dla siostry czy większy samochodzik przydzielony w zabawie koledze, może wywołać lawinę łez i pretensji. I słusznie. Nikt nie lubi niesprawiedliwości.
Bądź w takich sytuacjach sojusznikiem swojego dziecka. Gdy dziecko zwraca uwagę na to, że siostra ma więcej słodyczy, zauważ, że rzeczywiście tak jest. Prawdopodobnie maluch chce się tylko wyżalić. Zapytaj: " Czy zrobiło ci się z tego powodu smutno, że ona dostała jedną czekoladkę więcej?". Tak? Więc przytul dziecko i okaż mu wsparcie, zamiast dzielić dodatkową kostkę na mikroczęści.
Przyczyną skarżenia może być także nadmierne chwalenie dziecka w domu. Jeśli ciągle powtarzasz, że syn lub córka są wspaniali, najlepsi, najmądrzejsi i najporządniejsi, to ci, którzy nie będą tak idealni, ja oni, staną się powodem wskazywania przez dziecko palcem.
Takie dzieci mogą szukać atencji u dorosłych donosząc na innych. Stanie się to również, jeśli dziecko jest zbyt mało chwalone w domu. Dlatego lepiej unikać ogólnych komplementów, a skupiać się na konkretnych czynnościach i pracy dziecka.
Gdy słyszysz: "Ja pięknie posprzątałam, a Wojtek wszystko porozrzucał", powiedz: "Wykonałaś ciężką pracę i ładnie poukładałaś książki na półkach. Być może nauczysz teraz Wojtka fajnie to robić?". Zamiast negatywnej informacji, dziecko otrzymuje pozytywną, a do tego propozycję współpracy i uczynienia z brata nie intruza, który psuje, a towarzysza w zabawie.
Skarżenie nie musi być złe
Mówienie o przewinach innych to przede wszystkim wyraz zaufania dziecka do ciebie. Jako główny porządkowy i wydzielacz reguł jesteś najwyższą instancją, która może dziecku pomóc.Dzielenie się z tobą emocjami świadczy o poczuciu bezpieczeństwa w twoim towarzystwie oraz potrzebie ukojenia. Pamiętaj, że nie jesteś z dzieckiem, tylko wtedy, kiedy dzieje się dobrze. Twoją rolą jest odpowiadanie i reagowanie także na negatywne emocje malucha.
Poza tym jest też momentem, kiedy powinieneś przyjrzeć się swoim reakcjom. Im częściej będziesz ganił dziecko za donoszenie, tym bardziej będzie ono się wycofywać i nie reagować w sytuacjach, gdy komuś dzieje się krzywda.
Przeoczona lub zignorowana informacja o tym, że rodzeństwo robi coś niebezpiecznego, niezgodnego z regułami ustalonymi w domu, sprawi, że twoje dziecko przemilczy te wydarzenia w przyszłości.
Nie chwal dziecko za sam fakt skarżenia, ale za czujność w przestrzeganiu reguł oraz zawsze bądź osobą, przy której może się wypłakać.