Co roku polska policja przyjmuje około 2000 zgłoszeń zaginięcia dziecka. I choć w większości przypadków finał poszukiwań jest szybki i szczęśliwy, to zawsze wiąże się to z ogromnym stresem, zarówno dla dziecka, jak i rodziców. Co należy robić w takiej sytuacji? Odpowiedź można znaleźć w poradniku stworzonym przez Fundację Amber Alert Europe z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka Zaginionego.
Prowadzonej w 16 krajach europejskich kampanii towarzyszy hasło "Sprawdź. Pomyśl. Zgłoś". Te trzy słowa to właściwie skrócona instrukcja tego, jak należy postępować w sytuacji zaginięcia dziecka, by ułatwić poszukiwania. Wielu rodziców tego nie wie, a zrozumiały w takich chwilach stres czy wręcz panika dodatkowo komplikują sprawę. Właśnie dlatego Fundację Amber Alert Europe zorganizowała ogólnoeuropejską kampanię edukacyjną skierowaną do rodziców i opiekunów. W Polsce do akcji "Sprawdź. Pomyśl. Zgłoś" włączyła się Komenda Głównej Policji oraz Fundacja Itaka.
Po co jest ta kampania? To trochę jak z pierwszą pomocą – warto wiedzieć, jak jej udzielić, bo nigdy nie wiadomo, kiedy ta umiejętność może się przydać. Zaginięcie dziecka może bowiem przytrafić się każdemu, nawet najbardziej troskliwym i czujnym rodzicom, opiekunom czy przedszkolankom. Potwierdzają to statystyki, które przywołał podczas inauguracji kampanii Frank Hoen, prezes i założyciel Fundacją Amber Alert Europe.
– Każdego roku w Europie dochodzi do zaginięć około 300 tys. dzieci. Kampania "Sprawdź. Pomyśl. Zgłoś" jest kamieniem milowym w naszych nieustannych wysiłkach na rzecz ochrony dzieci i wspierania rodzin w chwili kryzysu. Wyposażając rodziców w wiedzę dotyczącą kroków, jakie należy podjąć po zaginięciu dziecka, dążymy do skrócenia czasu reakcji i zwiększenia szans na szczęśliwe zakończenie takich sytuacji – stwierdził.
Kampania ruszy 25 maja, bo tego dnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Dziecka Zaginionego. Już teraz jednak można pobrać przygotowane na potrzeby tej akcji materiały edukacyjne – przede wszystkim praktyczny przewodnik na temat tego, co trzeba zrobić w przypadku zaginięcia dziecka. Opracowali go współpracujący z Fundacją Amber Alert Europe eksperci w dziedzinie poszukiwań osób zaginionych. Cała instrukcja sprowadza się do trzech ważnych kroków, które wymieniono w nazwie kampanii – "Sprawdź. Pomyśl. Zgłoś".
Na tym pierwszym etapie należy się upewnić, czy dziecko rzeczywiście zaginęło (to szczególnie ważne w przypadku małych dzieci, które mogły się po prostu gdzieś schować), a jeśli tak, to poszukać śladów wskazujących na to, gdzie mogło pójść.
Małe dzieci
Maluch ma ograniczoną możliwością poruszania się, więc jest prawdopodobne, że jest w domu lub w jego pobliżu. Zacznij od przeszukania miejsc, które mogą być niebezpieczne. W domu może to być zamrażarka, lodówka lub pralka. Poza domem może to być miejsce w pobliżu wody, na przykład stawów i basenów, lub w pobliżu ruchliwej ulicy. Następnie przeszukaj miejsca, w których małe dzieci mogłyby się ukryć, np. szafę, szopę, garaż, zajrzyj pod łóżka.
Dzieci w wieku szkolnym
Większe dzieci mogą oddalać się na znaczne odległości, więc obszar poszukiwań siłą rzeczy jest większy. Po upewnieniu się, że dziecka nie ma w domu, kontynuuj rozglądanie się po najbliższej okolicy na zewnątrz i miejscach, w których dziecko może być zagrożone. Może się to zdarzyć w pobliżu wody, w bagażniku samochodu, na placach budowy lub w innych miejscach, w których mogą wystąpić niebezpieczne sytuacje. Następnie sprawdź u rodziców znajomych twojego dziecka mieszkających w okolicy, czy dziecko jest z nimi.
Nastolatki
Kilkunastoletnie dziecko ma właściwie nieograniczone możliwości oddalenia się od domu. Wiele jest też powodów, dla których może to zrobić. Dlatego poszukiwania należy zaczęć od przeszukania pokoju dziecka, jego mediów społecznościowych, bo tam mogą się kryć istotne wskazówki. Trzeba też skontaktować się z jego kolegami ze szkoły i innymi znajomymi.
Gdy wszystkie miejsca w domu i w najbliższej okolicy zostały sprawdzone, trzeba się zastanowić nad tym, co dziecko ostatnio robiło, czy wspominało o jakichś wydarzeniach albo planach, bo to może być ważna wskazówka.
Małe dzieci
W przypadku maluchów już na tym etapie trzeba powiadomić policję. Wiadomo bowiem, że małe dziecko samo nie jest w stanie się oddalić na dużą odległość, więc mogło zostać porwane i trzeba jak najszybciej zacząć poszukiwania na szeroką skalę.
Dzieci w wieku szkolnym
W przypadku zaginięcia starszego dziecka trzeba przeanalizować jego codzienne czynności i ostatnie działania, przypomnieć sobie, czy wspominało o jakichś planach, wydarzeniach, w które mogło się zaangażować. Może wspominało o jakichś miejscach, które chce zobaczyć lub osobach, z którymi zamierza się spotkać? Na tym etapie trzeba też sprawdzać miejsca, do których dziecko lubi lub kiedyś lubiło chodzić.
Nastolatki
W przypadku nastolatków trzeba się zastanowić nad wszelkimi ostatnimi zmianami w zachowaniu lub sytuacji dziecka. Liczy się wszystko – zmiana stylu ubierania się, nowe znajomości, ale też zachowania wskazujące na używanie alkoholu lub narkotyków. Ważne są też wasze ostatnie rozmowy. Czy skończyły się kłótnią, czy dziecko dostało od ciebie jakiś zakaz? Odpowiedzi na te pytania mogą pomóc ustalić, dlaczego dziecko zaginęło i gdzie przebywa.
Jeśli powyższe działania nie przyniosły rezultatów, należy niezwłocznie powiadomić policję i po prostu zgłosić zaginięcie dziecka. Organizatorzy kampanii przypominają, że w przypadku zaginięcia osoby nieletniej wcale nie trzeba czekać 24 godzin, a policjanci powinni bezzwłocznie rozpocząć poszukiwania. Poza tym rozmowa z doświadczonymi policjantami może też pomóc w ustaleniu ważnych szczegółów, które będą cennymi wskazówkami w dalszych poszukiwaniach.